Het Buijtenland van Rhoon wordt alleen nog maar mooier
Tekst: Samira Himmit Fotografie: Isabelle Boon. 20 juli 2018
‘Het was een behoorlijke klus om te komen waar we nu zijn’, vertelt onderzoeker Udo Prins van het Louis Bolk Instituut. ‘De tijd van overleggen en plannen maken is geweest, nu is het tijd voor doen. We gaan er met zijn allen een ongelooflijk mooi gebied van maken.’
Voor aanvang van het project wist de in Schiedam wonende Udo niet dat hij zo’n parel in zijn achtertuin had. ‘Voorheen ging ik altijd richting het noorden als ik de natuur wilde opzoeken. Wat een ontdekking om kennis te maken met de levendigheid in het Buijtenland van Rhoon. Dit landschap is oprecht een beleving.’ Hij plakt er meteen een boodschap aan voor alle twijfelaars: ‘Probeer het gewoon eens, doe een ronde langs de dijken, bezoek de verschillende ondernemers en zie wat voor moois er nu al is. En het goede nieuws is: het wordt hier alleen nog maar mooier.’
Rotterdam vanaf de Essendijk
Samen ervoor gaan
Udo was nauw betrokken bij het opstellen van het streefbeeld van het Buijtenland van Rhoon. Het duurde even en na flink wat discussie lag er een plan voor de herinrichting van het gebied waarin plek was voor cultuur, natuur en verantwoord boeren. Zaken die passen bij het Louis Bolk Instituut dat duurzame landbouw en natuurinclusie als belangrijke uitgangspunten heeft. Udo: ‘De totstandkoming van het streefbeeld was een gezamenlijke zoektocht. In overleg met de ondernemers, lokale en regionale natuurpartijen, omliggende gemeenten en betrokken omwonenden werkten we naar een mengvorm toe waarin ruimte is voor creativiteit en experimenten.
Na een jaar hard gewerkt te hebben, ligt het streefbeeld nu op tafel. De agrarische ondernemers in het gebied zijn al begonnen met het aanbrengen van de eerste veranderingen. Bloemrijke akkers en bloeiende akkerranden zijn eind vorig jaar en begin dit jaar ingezaaid. Natuurlijk starten we ook niet vanaf nul. Zo zijn er een aantal plekken waar je nu al heen kunt, zoals de Buytenhof. De boomgaard daar staat in het voorjaar fantastisch mooi in bloei. Of beleef de polder te paard. Zelfs in de stad kun je genieten van de polder. Het werk van agrariër Gert van Herk is te proeven op de Rotterdamse Oogstmarkt.’
Boeiende Akkerrand
Vooroorlogse natuur
Over de polders van Rhoon is veel te vertellen. Die gaan namelijk behoorlijk terug in de tijd, tot in de zestiende eeuw. ‘In onze plannen besloten we ons te richten op de natuur die voor de oorlog aanwezig was. Het gebied werd vroeger vooral gebruikt voor akkerbouw. Daar hoorde een enorme hoeveelheid aan levendigheid bij, zowel in planten als dieren. We hopen dit met het streefbeeld weer terug krijgen. Niet alleen omdat dit zo goed past, maar omdat deze plant- en diersoorten het meest bedreigd worden. De boerenlandvogels in Nederland staan enorm onder druk, net als de akkerflora. Er valt enorm veel te winnen op dit gebied. Met als stip op de horizon een mooie plek voor deze vogels en planten, inclusief een moderne bedrijfsvoering voor de ondernemers.’
In ere herstellen
Udo vertelt verder over de oorspronkelijke planten en vogels. ‘De planten verloren we eerder dan de vogels. Om dit verlies te herstellen, heb je een drastischere verandering nodig. Maar je krijgt een groot resultaat terug, in ruil voor slechts een beperkte oppervlakte. De vogels raakten we in de jaren ‘60 en ‘70 kwijt. Om die weer terug te krijgen is een rijkere vorm van akkerbouw nodig. Denk aan een toename in diversiteit, rust in de vruchtwisseling en het telen van verdwenen bloeiende gewassen. Zo herstellen we de levendigheid. Dieren hebben echter meer ruimte nodig. Daar zijn aanpassingen voor nodig op landschapsschaal, denk hierbij aan de aanleg van minder steile slootranden.’
Op bezoek in het Buijtenland van Rhoon
Open karakter
Wat behouden blijft is het open karakter van het polderlandschap. ‘Alleen is er straks veel meer te zien en te beleven. De knallende kleuren van de diverse gewassen bijvoorbeeld, zoals het kanariegele koolzaad. Een beeld dat al heel lang niet meer te zien is geweest. Ook biedt elk seizoen straks een beleving, al blijft het in de wintermaanden natuurlijk wel wat kaler. De maanden mei en juni, dat zijn de hoogtijdagen. Bloemrijke graslanden worden dan afgewisseld met akkerbouwgewassen die in volle bloei staan. Het voorjaar krijgt steeds meer kleur door de toegenomen diversiteit. Zelfs richting het najaar is er nog genoeg te zien. Vogelliefhebbers halen in die periode hun hart op met de overwinterende vogels. Sommige percelen trekken hele zwermen aan.’
Wandelen over de dijk
Wandelaars kunnen hun ei kwijt in het Vossenpad, een route over een oude dijk. Dit jaar is het de bedoeling dat de tocht wordt uitgebreid met een extra lus, richting het noorden. Udo: ‘Zo kun je al wandelend én fietsend een prachtige ronde door het gebied maken. Onderweg kom je kruidrijke grasranden tegen, akkers met mooie granen, klaprozen en korenbloemen.’