Experiment met historische brouwgerst rassen

In de Portlandpolder wordt in samenwerking met het Louis Bolk Instituut en Adjan Vos geëxperimenteerd met verschillende historische brouwgerst rassen die in Nederland werden gebruikt in de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw. In het Buijtenland van Rhoon wordt nu weer getest welke gerstrassen het beste kunnen worden geteeld om bier mee te brouwen. Lekker en goed voor de biodiversiteit. Donderdag 17 augustus 2023 werden de verschillende soorten geoogst.

Udo Prins en Adjan Vos

Adjan & Udo

Brouwras

Deze rassen zijn goed voor de biodiversiteit

Op de flora-akker in de Portlandpolder werden vijf verschillende soorten brouwgerst geteeld door boer Adjan Vos: Princess, Vierrijïge Blauwkaf, Minister Ruys, Chevalier en Goudgerst. De oude soorten komen uit de genenbank in Wageningen omdat ze in Nederland niet meer worden geteeld.

Onderzoeker van het Louis Bolk Instituut Udo Prins legt uit waarom deze oude rassen beter zijn voor de biodiversiteit. “De meeste zaden tegenwoordig zijn veredeld naar een zo efficiënt mogelijke teelt. Nadeel daarvan is dat de halm steeds zwaarder is en het stro (de stengel) om het gewicht te kunnen dragen steeds korter. Op flora-akkers waar gepoogd wordt om de oude rijkdom aan bloeiende kruiden weer te laten herstellen, geeft dit korte stro echter problemen met de uitbreiding van ongewenste onkruiden als distels en herik. Oudere rassen waren langer en gaven meer dekking. Voor een goede balans op de flora-akker heb je daarom graan nodig met een langere stro.”

Emmertarwe

Oude brouwgersten geven meer smaak

Afzetcoördinator Bert Wilschut legt uit waarom deze historische brouwgerst rassen zo smaakvol zijn. “In de 19e en 20e eeuw werden deze rassen veel gebruikt voor het brouwen van Craft bier. Ze werden geroemd om hun aroma en eiwitten. Om zoveel mogelijk opbrengst te krijgen, zijn de rassen veredeld op efficiënte en niet op smaak. De oude soorten worden bijna niet meer gebruikt voor het brouwen van bier. Kleine brouwerijen zoals de Vaanbrouwers en Vet & Lazy zijn weer op zoek naar iets bijzonders. Ze willen graag experimenteren met deze oude brouwrassen. Deze soorten zijn smaakvol, maar bijvoorbeeld het Goudgerst geeft ook een prachtige gouden kleur.”

Zes jaar experimenteren

Dit is al het vierde jaar op rij dat deze oude gerstrassen worden vermeerderd. Prins: “In 2020 zijn we begonnen met 200 zaden per ras. In de loop der jaren van vermeerdering wordt steeds duidelijker hoe de rassen het doen in dit gebied en is het oppervlak dat ingezaaid kan worden inmiddels zo ver gestegen dat we ook van de eerste rassen een deel kunnen mouten en brouwen.” Bert Wilschut: “We zijn we op zoek naar een ras dat lekker is qua smaak, onderscheidend is, goed voor de biodiversiteit en passend bij het gebied.” Qua opbrengst lijken de verschillende rassen elkaar niet veel te ontlopen, hoewel voornamelijk het 19e eeuwse landras Vierrijïge Blauwkaf wel beduidend minder opbrengt dan de rassen uit de vroege 20eeeuw. Toch is Minister Ruys favoriet van Udo Prins. Waarom? “Omdat dit ras wat langer is, maar toch goed lijkt te blijven staan…. en daarnaast natuurlijk ook gewoon die geweldige naam.”

Wat is het verschil tussen een ras en een landras?

Een landras is iets anders dan een ras. Volgens de wet mag de term ras alleen worden gebruikt als het plantenras uniform is. Een landras is niet uniform van samenstelling en mag daarom officieel geen ras worden genoemd. Het wordt daarom ook wel populatie genoemd. Tegenwoordig wordt het voordeel van landrassen ingezien, juist omdat het niet uniform is. Het ras evolueert daardoor op een natuurlijke manier naar een zo sterk mogelijke soort passend bij het gebied en de leefomgeving.

Vervolg

De brouwrassen gaan na de oogst naar Graanhandel D. van Tuyl in Bruinisse, daar worden ze gedroogd en geschoond. De smaak wordt over één a twee jaar getest door de bierbrouwers.

Kruidenrijk grasland

Vaanbrouwers uit Barendrecht

Wil jij elke maand Buijtengewoon nieuws in je mailbox? Meld je aan voor de nieuwsbrief!

Buijtenland van Rhoon

In het Buijtenland van Rhoon willen boeren, recreatieondernemers, natuurliefhebbers en verenigingen laten zien hoe het ánders kan. Landbouw met respect voor de natuur. Met aandacht voor eerlijk voedsel. Geteeld dichtbij de afzetmarkt.

Akkerflora

Natuurinclusief

vlas